Τα στρατηγικά έγγραφα των ΗΠΑ δείχνουν τις βαθιές ευρωπαϊκές αδυναμίες που οι ηγέτες της «γηραιάς ηπείρου» διστάζουν να αναγνωρίσουν - Σημαντική πολιτική αναδιάταξη βρίσκεται σε εξέλιξη - Αναδυόμενη διχόνοια εντός της Δύσης (oilprice.com)
Η πρόσφατη δημοσίευση της Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών προκάλεσε έντονη αντίδραση μεταξύ πολλών στο πολιτικό κατεστημένο σε όλη την Ευρώπη, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ.
Στην πραγματικότητα, πολλά από τα σημεία που τέθηκαν σχετικά με τις στρατηγικές αδυναμίες της Ευρώπης είναι πολύ πιο ακριβή από ό,τι είναι διατεθειμένοι να παραδεχτούν πολλοί από αυτούς που βρίσκονται σήμερα στην ηγεσία στην Ευρώπη.
Ο Alastair Paynter αναλύει στο oilprice.com τι μέλλει γενέσθαι.
Φεύγει το παλιό, έρχεται το νέο…;
Αυτό που καθιστά τον επερχόμενο μετασχηματισμό τόσο σημαντικό είναι το γεγονός ότι μια συρροή σημαντικών διαμορφωτικών παραγόντων (συμπεριλαμβανομένης της παρακμής μιας σειράς υπερεθνικών θεσμών από την ΕΕ στο ΝΑΤΟ, της μαζικής μετανάστευσης, της επικείμενης δημοσιονομικής κρίσης και της ενεργειακής κρίσης) έχουν χτυπήσει ακριβώς τη στιγμή που η εσωτερική πολιτική αστάθεια φαίνεται να φτάνει σε επίπεδα ρεκόρ.
Στην πραγματικότητα, μια ολόκληρη εποχή έχει τελειώσει και μια άλλη φαίνεται να ξεκινά.
Καταρχάς, η εποχή της παγκοσμιοποίησης φαίνεται να βρίσκεται σε σοβαρή παρακμή καθώς ο κόσμος επιστρέφει σε μια «τάξη» που επικεντρώνεται περισσότερο στην εθνική κυριαρχία.
Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό ότι μέσα στα επόμενα χρόνια μια μεγάλη χώρα της Δυτικής Ευρώπης θα εκλέξει μια λαϊκιστική εθνικιστική κυβέρνηση.
Οι πολιτικοί και οι γραφειοκράτες στην Ευρώπη παραπονιούνται ότι οι ΗΠΑ ακολουθούν πλέον ρητά μια στρατηγική πολιτική που έρχεται σε αντίθεση με μεγάλο μέρος της Ευρώπης.
Παρότι η ίδια η ΕΕ σαφώς διαφωνεί με τη νέα κατεύθυνση των ΗΠΑ, αυτό το σενάριο αφορά την Ευρώπη στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένων εκείνων των κρατών που δεν αποτελούν μέρος της ΕΕ.
Αναδυόμενη διχόνοια εντός της Δύσης
Αυτό που φαίνεται να συμβαίνει είναι μια αναδυόμενη διχόνοια που λαμβάνει χώρα εντός της Δύσης, μεταξύ εκείνων των κρατών που εξακολουθούν να είναι προσηλωμένα στο παγκοσμιοποιημένο status quo και εκείνων που ευθυγραμμίζονται με τον εθνικισμό.
Αυτό είναι ενδεικτικό της ευρύτερης διαδικασίας που συμβαίνει σε ολόκληρο τον κόσμο.
Καθώς ο κόσμος γίνεται για άλλη μια φορά πολυπολικός, οι ηγέτες της Ευρώπης αντιμετωπίζουν ένα συνεχιζόμενο στρατηγικό δίλημμα.
Η φαινομενική πορεία του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας (πιθανότατα θα ολοκληρωθεί το 2026) και η φαινομενική ανακατεύθυνση του αμερικανικού στρατηγικού ενδιαφέροντος σε άλλους τομείς, όπως η επιστροφή στο Δόγμα Μονρόε, καθιστούν σαφές ότι το status quo δεν είναι πλέον βιώσιμο.
Η παγκόσμια ορμή είναι σαφώς υπέρ των εθνικιστών και των «λαϊκιστών».
Οι ΗΠΑ πιθανότατα θα χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για να ωθήσουν την Ευρώπη σε μια νέα κατεύθυνση ή όπως το θέτει η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, «για να βοηθήσουν την Ευρώπη να διορθώσει τη στρατηγική της πορεία».
Από την πλευρά τους, είναι ολοένα και πιο αμφίβολο αν η ΕΕ μπορεί καν να επιβιώσει για πολλά ακόμη χρόνια, πόσο μάλλον να γίνει η παγκόσμια δύναμη που ελπίζουν οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της.
Ένα από τα σημαντικότερα αδύνατα σημεία είναι το γεγονός ότι ισχυρές δυνάμεις τραβούν προς ακριβώς αντίθετες κατευθύνσεις.
Από τη μία πλευρά, πολλοί στο πολιτικό κατεστημένο πιέζουν για μια πιο στενή ΕΕ, ενεργώντας πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά ως μια κυρίαρχη οντότητα από μόνη της.
Από την άλλη πλευρά, η λαϊκή πίεση πιέζει ολοένα και περισσότερο προς την αντίθετη κατεύθυνση, καθώς τα επίπεδα δυσπιστίας προς τους πολιτικούς θεσμούς φτάνουν σε νέα υψηλά και ολοένα και περισσότεροι ψηφοφόροι έλκονται από λαϊκιστικές και εθνικιστικές εναλλακτικές λύσεις.
Πού θα οδηγήσει η ένταση…
Η προκύπτουσα ένταση μεταξύ αυτών των αντίπαλων δυνάμεων είναι πιθανό να προκαλέσει σοβαρές πολιτικές αναταραχές και να απειλήσει με μια συνολική ρήξη.
Όλα αυτά φαίνεται ότι θα καταστήσουν την Ευρώπη ένα εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα.
Για τους επενδυτές και τους αναλυτές που αναζητούν σαφείς και στέρεες απαντήσεις εν μέσω τέτοιας αβεβαιότητας, είναι σημαντικό να μην χάσουν το δάσος για να φύγουν από τα δέντρα.
Όπως σωστά προσδιορίζει η Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, τα βασικά ζητήματα που διακυβεύονται είναι πράγματι πολιτισμικά.
Επομένως, μια πιο μακροπρόθεσμη, ιστορικά συνειδητοποιημένη αναλυτική προσέγγιση είναι απαραίτητη.
Είναι αρκετά δελεαστικό σε τέτοιες εποχές να υπερεκτιμάται η σημασία της καθημερινής πολιτικής.
Στην πραγματικότητα, μεγάλο μέρος της αλλαγής που συμβαίνει στον κόσμο είναι αποτέλεσμα δυνάμεων που βρίσκονται πολύ πέρα από τον έλεγχο οποιωνδήποτε ατόμων ή κυβερνήσεων.
To δίλημμα όσων είναι προσηλωμένοι στο status quo
Ωστόσο, σε πολιτικό και θεσμικό επίπεδο, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όσοι είναι προσηλωμένοι στο status quo βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα πολύ δύσκολο δίλημμα.
Από τη μία πλευρά, μπορούν να επιχειρήσουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις, αλλά για να το κάνουν αυτό απαιτείται η παραδοχή ότι ολόκληρο το έργο και οι υποκείμενες υποθέσεις στις οποίες έχουν δεσμευτεί εδώ και πολλά χρόνια ήταν λανθασμένες.
Από την άλλη πλευρά, μπορούν να διπλασιάσουν την υπάρχουσα «πίστα» και να διατρέχουν τον κίνδυνο να προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη αντίθεση, κάτι που θα καταστήσει τη θέση τους ακόμη πιο εύθραυστη.
www.worldenergynews.gr
